در شرایطی که ایران زیر فشار تحریم‌ها و تهدید مکانیزم ماشه قرار دارد، تکیه صرفا بر سرمایه‌گذاری خارجی یا منابع دولتی پرریسک و شکننده است تجربه نشان داده که با هر تغییر در روابط سیاسی، مسیر تأمین مالی و تکنولوژی می‌تواند ناگهان بسته شود.
راه‌حل پایدار، اقتصاد مردمی است؛ یعنی استفاده از سرمایه‌های معنوی مردم، تعاونی‌ها، و شبکه‌های محلی برای ایجاد زیرساخت‌های حیاتی مثل انرژی که این مدل نه تنها امکان بی اثر کردن فشار تحریم را فراهم می‌کند، بلکه به مردم اطمینان می‌دهد که مالک و ذی‌نفع مستقیم پروژه‌ها هستند.
پروژه‌های انرژی مردمی، چند فایده کلیدی دارند:
1. مقاوم‌سازی اقتصاد: سرمایه و سود در داخل می‌ماند، وابستگی به وام یا تکنولوژی خارجی کاهش می‌یابد.
2. توزیع عادلانه منافع: به جای تمرکز ثروت در دست چند شرکت بزرگ، خانوارها و کسب‌وکارهای کوچک سهامدار می‌شوند.
3. شفافیت و اعتماد اجتماعی: با مکانیزم‌های گزارش‌دهی عمومی و تقسیم سود شفاف، فساد کاهش می‌یابد.
4. کاهش اثر تحریم: چون منابع مالی از داخل جمع‌آوری می‌شود و فناوری قابل بومی‌سازی است، ابزار فشار خارجی کارایی کمتری خواهد داشت.
5. انرژی به‌عنوان پشتوانه تولید: کسب‌وکارهای کوچک و کشاورزی محلی برق پایدار دریافت می‌کنند، که باعث رشد اشتغال و امنیت غذایی می‌شود.
مدل «تعاونی انرژی مردمی» را می‌توان مثل یک مثلث پایدار دید:
🔺 سه ضلع مثلث:
1. ضلع مردم: هر خانوار با در اختیار دادن فضای فیزیکی و تمایل به عضویت در تعاونی یا با خرید سهام در تعاونی انرژی وارد می‌شود.
2. ضلع دولت و نهادها: وظیفه دارند تسهیلات مدت دار با تنفس و کم بهره با مشوق‌ها، تضمین خرید و سیاست حمایتی را در اختیار تعاونی مردمی قرار دهد و بازار و بخش دولتی و خصوصی را برای خریداران انرژی در بورس انرژی ( توسط کسب‌وکارها، تعاونی‌ها، صنایع محلی و نهادها) هدایت کند.
3. ضلع تکنولوژی و شرکت های فناور: اراِئه تکنولوژی با قیمت و کیفیت جهانی ، انتخاب و واردات تکنولوژی مناسب و انتقال دانش و آموزش به تعاونی.
• مرکز مثلث = تعاونی انرژی ، اینجاست که سه ضلع به هم می‌رسند «تعاونی انرژی» نقش مغز مدیریت، قلب اعتماد، و دست توزیع منافع است.
• تجمیع سرمایه‌های خرد مردم
• صدور سهام یا اوراق مشارکت محلی
• جمع‌آوری پیش‌خرید انرژی (برق، حرارت، یا محصول جانبی)
• تضمین شفافیت در گردش مالی
• مدیریت پروژه و قراردادها
• انتخاب EPC یا پیمانکار از طریق مناقصه شفاف
• نظارت بر خرید، نصب و اجرای تجهیزات
• عقد قرارداد فروش انرژی با بازار (صنایع، تعاونی‌های مصرف، شهرداری‌ها)
• رابط مردم و دولت
• مطالبه‌گری از دولت برای یارانه، مجوز، یا تضمین خرید
• ارائه گزارش‌های اجتماعی و مالی به نهادهای حاکمیتی
• دفاع از حقوق سهامداران در برابر فساد یا رانت
• توزیع منافع و ایجاد اعتماد اجتماعی
• پرداخت سود منظم به اعضا یا تحویل انرژی/ محصول پیش‌خرید شده
• تشکیل صندوق نگهداشت برای پایداری پروژه
• برگزاری مجامع عمومی و انتشار داشبورد شفافیت
• توسعه اجتماعی و آموزشی
• آموزش جوانان و زنان برای اشتغال در پروژه
• همکاری با دانشگاه‌ها و شرکت‌های فناور جهت انتقال دانش
• تبدیل شدن به مرجع محلی برای پروژه‌های بعدی
به این ترتیب، «انرژی مردمی» فقط یک پروژه فنی نیست، بلکه سپر اقتصادی در برابر تحریم‌ها و راهی برای تبدیل سرمایه اجتماعی به قدرت واقعی اقتصادی مردمی است.
|
خــانــه |
جـسـتـجـو |
سبد خرید |
دسته بندی |
ثبت نام/ورود |
